Hiel en enkel

Rond de hiel en enkel zijn veel problemen mogelijk. Het is een gebied dat stabiliteit moet bieden aan het erboven staande lichaam, maar het moet ook de afzet van de voet omzetten in beweging van dat lichaam. En het moet het lichaamsgewicht dragen in alle mogelijke standen. Daarvoor is een complexe combinatie van gewrichten nodig en een uitgebreid stelsel van banden, spieren en pezen. De meeste spieren moeten ook nog zowel statisch als dynamisch goed functioneren. Geen wonder dat daar nog wel eens wat mis kan gaan.

Hielspoor en peesplaatontsteking (Fasciitis Plantaris)

De meest veelvoorkomende voetklacht is hielspoor. Naar schatting hebben 300 tot 400.000 Nederlanders per jaar last van hielspoor! Voor de meeste mensen is er een simpele en goedkope oplossing voor hielspoor.

Wat is een hielspoor?

Hielspoor is meestal geen diagnose maar een verzamelterm voor pijn in het hielgebied. De echte hielspoor is een botuitgroei aan het hielbeen t.g.v. herhaalde kleine scheurtjes in de aanhechting van de peesplaat aan het hielbeen. Op een X-foto is dan een botspoortje te zien aan het hielbeen; vandaar de naam. Deze aandoening komt bijna alleen bij sporters voor t.g.v. herhaalde acute overbelasting.

In de meeste gevallen gaat het om pijn in het hielgebied. Soms is er een aanleiding, vaak niet. De oorzaak is vaak een combinatie van factoren. Een beginnende platvoet, enthousiast veel gaan wandelen, overgewicht, lang staand werk . Soms is daardoor de peesplaat geïrriteerd, soms de aanhechting op de hiel ontstoken, soms het eeltkussen onder de hiel aangedaan en soms het onderste spronggewricht pijnlijk.

In alle gevallen staat de peesplaat al langere tijd onder spanning. De oplossing is de klacht bij de oorzaak aanpakken door te zorgen dat de ongunstige stand van de voet gecorrigeerd wordt. De voet en de peesplaat kunnen dan de belasting weer aan.Een hielspoor (medische term: spina calcaneï) is een aanhangsel aan het hielbot dat zich gevormd heeft door kalkafzetting aan de hiel. De hielspoor zelf veroorzaakt geen pijn. Er zijn talloze mensen die onwetend met een hielspoor rondlopen, zonder dat het pijn of irritatie oplevert.

Men heeft pas last van hielspoor als het weefsel en botvlies er omheen ontstoken raakt. De term hielspoor wordt vaak gebruikt om diverse problemen in de hiel aan te duiden. Men kan ook gewoon last van pijn in de hiel hebben, zonder dat er zich dus botaansporing heeft gevormd.

Wat is Fasciitis Plantaris?

Fasciitis Plantaris is Latijn voor ontsteking van de Plantar Fascia. Onder de voet loopt een vezelband (of peesplaat) vanaf de tenen naar het hielbot – de zogenaamde Plantar Fascia. Fasciitis Plantaris wordt ook wel peesplaatontsteking genoemd. De ontsteking vindt plaats op het aanhechtingspunt van de vezelband en het hielbot (calcaneus). De peesplaat onder voet wordt door overbelasting (teveel lopen, rennen, sporten, lang staan enz.) met iedere stap uitgerekt. De aanhechting van de vezels aan het hielbot komt hierdoor onder grote spanning te staan en het botvlies gaat ontsteken. De ontsteking leidt to pijn en irritatie en vaak ontstaat er na verloop van tijd een botaansporing – een hielspoor.

In feite is een hielspoor dus niet de aanleiding tot irritatie of pijn maar veelal het gevolg. NB: niet iedereen met hielpijn heeft daadwerkelijk een hielspoor. Maar de term hielspoor wordt in het nederlands veelvuldig gebruikt om pijn onder de hiel aan te duiden. Ook is het interessant om te weten dat de botaansporing zelf, geen pijn veroorzaakt! De pijn wordt veroorzaakt door de ontsteking in het botvlies en bindweefsel eromheen.

Symptomen van hielspoor en Fasciitis Plantaris

Een felle, aanhoudende pijn aan de onderkant van de hiel, vooral bij het opstaan in de ochtend of na langdurig zitten (bijvoorbeeld na een lange autorit). Na een tijdje lopen wordt de pijn wat minder of kan zelfs helemaal verdwijnen. De pijn keert echter weer terug na langdurig zitten. Pijn in de hiel wordt door ieder individu anders ervaren. Bij sommige mensen is sprake van een voortdurende felle pijn en is lopen bijna onmogelijk.

Bij anderen is de pijn minder fel, en komt alleen voor in de ochtend of na lang zitten. Bij iedereen verloopt het weer anders. Het hangt af van uw persoonlijke situatie, werk, sportactiviteiten etc. Maar over ’t algemeen wordt de pijn onder de hiel vaak na verloop van tijd steeds erger, tenzij er een behandeling voor hielspoor gezocht wordt… M.a.w. hoe langer u ermee doorloopt, hoe ernstiger het probleem wordt en hoe lastiger u er vanaf komt!

Andere kenmerken zijn stijfheid van de voet of een branderig gevoel.

De reden waarom hielpijn zich vooral manifesteert bij het opstaan in de morgen of na langdurig zitten, is dat de plantar fascia (peesplaat onder de voet) tijdens het slapen zich inkort en een beetje verstijfd. Met uw eerste stappen uit bed wordt de fascia opeens hard uitgerekt hetgeen irritatie en pijn veroorzaakt op ’t punt waar het bindweefsel aan het hielbot is gehecht. Daarom is het van belang eerst voor ’t opstaan de fascia voorzichtig te strekken en te versoepelen.

Wat zijn de oorzaken van hielspoor en hielpijn?

De hoofdoorzaak van hielspoor en pijn in de hielen is Fasciitis Plantaris (peesplaatontsteking). Factoren die de kans op Fasciitis Plantaris vergroten zijn leeftijd (hielspoor komt zeer vaak voor bij 50-plussers), lichaamsgewicht, activiteiten (sport of beroep) en een verkeerd looppatroon (overpronatie).

Hielspoor en hielpijn hebben vooral te maken met overbelasting van de voet. Bijvoorbeeld door veel wandelen, hardlopen, tennissen of golfen. Of langdurig staan, vanwege een bepaald beroep, op harde vloeren of beton/asfalt.

Andere factoren die tot intensieve belasting van de voet leiden:

• het verschijnsel overpronatie
• een zwaar lichaamsgewicht (en zwangerschap)
• stijfheid in Achillespees of kuitspieren

Een combinatie van bovengenoemde factoren leidt tot irritatie en ontsteking van de Plantar Fascia – de vezelband (of peesplaat) die onder de voet van de tenen naar het hielbot loopt.

Overpronatie en hielspoor

Uit recent onderzoek blijkt dat een verkeerd looppatroon of een verkeerde stand van de voeten een belangrijke rol speelt bij hielspoor en Fasciitis Plantaris. Met name het veelvoorkomende verschijnsel van overpronatie speelt een rol bij de pijnlijke hiel. Het doorzakken van de voetboog veroorzaakt een voortdurende, onnatuurlijke overrekking van de Plantar Fascia. Als de Achilles en kuitspieren niet soepel zijn, betekent dit nog eens een extra belasting op de Plantar Fascia.

Hielspoor en hielpijn behandeling

Tijdelijke pijnverlichting van hielspoor is mogelijk met Paracetamol, ijs, massage etc. Maar om echt van een hielspoor af te komen is het belangrijk om de oorzaak van hielspoor te behandelen!

Er zijn talloze behandelingen voorhanden om hielspoor en hielpijn te verlichten. Veel mensen doen weinig of niets aan hun hielprobleem totdat de pijn ondraaglijk wordt en men niet meer op de betreffende voet kan lopen. Hoe sneller u hielspoor aanpakt, hoe meer kans op volledige genezing.

Voor tijdelijke pijnverlichting kunt u het volgende doen:

• Rust: geef uw voeten rust. Probeer zo min mogelijk te lopen en vermijd het lopen op blote voeten.
• IJS: een plastic zakje met ijsblokjes op de hiel voor een paar minuten helpt als er zwelling van de hiel aanwezig is.
• Medicatie: paracetamol of Advil

Behandel de oorzaak van hielspoor…

Als u echt van uw hielspoor af wil, dan is het zaak om voor een lange termijn oplossing te zoeken en de oorzaak van hielspoor aan te pakken. De oorzaak van hielspoor is het voortdurend uitrekken van de vezelband (Plantar Fascia) door overbelasting en een verkeerd looppatroon (overpronatie). Overpronatie is het doorzakken van het voetgewelf en veroorzaakt het overmatig uitrekken van de plantar fascia.

Een recente studie van de American Orthopaedic Foot and Ankle Society (AOFAS) heeft aangetoond dat het dragen van een corrigerende inlegzool, gecombineerd met wat eenvoudige strekkingsoefeningen voor 95% van patiënten met hielspoor tot aanzienlijke verlichting van hielpijn leidde!

Het gaat hier om eenvoudige oefeningen die men zelf thuis kan doen, zoals de kuiten strekken, een balletje onder de voet rollen enz. De meeste podo- en fysiotherapeuten zijn het hier mee eens en schrijven steunzolen en oefeningen voor bij hielspoor.

Individuele steunzolen en MYSOLE™ corrigerende inlegzolen voorkomen overpronatie. Hierdoor wordt het uitrekken van de plantar band sterk verminderd. Zodoende wordt de oorzaak van hielpijn geëlimineerd en kan de peesplaatontsteking gemakkelijker genezen. Als men daarbij ook nog dagelijks wat eenvoudige strekoefeningen doet dan is pijnverlichting zo goed als zeker.

De ziekte van Sever-Schinz

Bij de ziekte van Sever Schinz is er sprake van een ontstoken hielbeen. De klachten komen meestal voor bij kinderen tussen de 7 en 12 jaar; het is een probleem in de groeifase. Er is sprake van pijn en drukpijn. Ook kan er een geringe zwelling ontstaan ter plaatse van de aanhechting van de achillespees aan het hielbeen. In veel gevallen gaat het om kinderen die actief sporten. Veel kinderen lopen liever op een schoen met een hak dan blootsvoets om verdere rekking van de achillepees te verminderen. De ziekte van Sever Schinz heeft een gunstig spontaan verloop. Dat wil zeggen dat als het kind is uitgegroeid, de klachten vanzelf verdwijnen. Maar dat neemt niet weg dat actief sportende kinderen toch erg veel last kunnen hebben van de klachten. Aanpassing van de schoenen zoals een verende steunzool onder de hiel kan helpen de klachten te verminderen. Eventueel kan deze aangevuld worden met een hakverhoging. Als de hiel geïrriteerd is, kan er ijs op gelegd worden.

Achillespeesblessure (Achilles Tendonitis)

De achillespees is de aanhechting van de kuitspieren aan het hielbeen. De pijn bevindt zich 5-10cm boven de hiel en is vaak gecombineerd met stijfheid in de kuitspieren. Vaak is hier ook een verdikking en roodheid aanwezig. Achillespees klachten kennen vele oorzaken en vele oplossingen. Voorop staat dat herstel van een achillespees ontsteking tijd neemt en dus geduld vraagt. Achilles Tendonitis is Latijn voor ontsteking van de Achillespees en is vaak de oorzaak van achillespijn. Maar bij achillespijn hoeft het niet altijd om een ontsteking te gaan. De pijn kan ook veroorzaakt worden door degeneratieve afwijkingen, m.a.w. achteruitgang in de kwaliteit van de achillespees.

Achillespijn is een typische overbelastingsblessure veroorzaakt door veel hardlopen, veel lopen of springen. Deze blessure komt vooral voor bij tennisspelers, hockeyspelers, hardlopers en mensen die intensief aan atletiek doen.

Wat is de oorzaak van Achillespeesblessures?

De achillespees is maar zeer beperkt doorbloed en herstelstoffen moeten voornamelijk door diffusie het beschadigde gebied bereiken. Belangrijk is het de omstandigheden waaronder de ontsteking is ontstaan goed in kaart te brengen. Eén daarvan kan zijn de naar binnen kanteling van het hielbeen bij een platvoet. Er wordt dan schuin aan de pees getrokken met overbelasting van de binnenzijde van de achillespees tot gevolg. Dit is bij inspectie op een loopband goed te zien. Standscorrectie met een lichte hielverhoging kan dan goed werken.

Wannneer tijdens lopen of rennen de voet overproneert dan heeft dit als gevolg een binnenwaartse draaiing van het onderbeen. Dit veroorzaakt een voortdurende scherende kracht op de kuitspieren. De achillespees, die aan de kuitspier vastzit, is de zwakste schakel in de keten en wordt overspannen en kan ontstoken of geïrriteerd raken. In het ergste geval scheurt de pees! Daarom is het belangrijk om achillespijn serieus te nemen… Als de kuitspieren stijf zijn dan is de overrekking op de achilles sterker en de kans op blessures een stuk groter.

Behandeling van Achillespeesblessure, achillespeesontsteking

• ten eerste: rust, dus minder tennissen, minder hardlopen etc.
• ijs: vooral als er roodheid aanwezig is. Ook anti-inflammatories kunnen goed helpen, zoals Advil.
• rekken van de kuitspieren. Flexibele en langere kuitspieren verminderen de stress op de Achillespees aanzienlijk.

Behandel de oorzaak van het probleem!

Aangezien overpronatie een belangrijke rol speelt bij de Achillespeesblessures, is het de moeite waard om een corrigerende inlegzool te overwegen. Individuele steunzolen of MYSOLE™ corrigerende inlegzolen kunnen een effectieve en goedkope oplossing bieden. De steunzolen en MYSOLE™ inlegzolen corrigeren de positie van de voet en enkel, zodat overpronatie wordt voorkomen. Hierdoor neemt de spanning op de Achillespees af en heeft het weefsel meer kans op genezing.Rekoefeningen voor de kuitspieren en AchillesStrekken is altijd belangrijk voor sport, rennen en wandelen. Bij Achillesproblemen kunnen de juiste rekoefeningen helpen met pijverlichting en voorkoming van dit soort klachten. Podologen bevelen dan ook altijd het rekken van kuitspieren en Achilles tendons aan.

Aanbevolen inlegzolen voor achillespeesblessures:

• MYSOLE™ Special Heelcups Velours of de MYSOLE Special Heelcups Silisoft of MYSOLE Special Heelcushion Silisoft

Enkelklachten en gevolgen.

De enkel kan veel problemen geven. Het scheenbeen (tibia) en het kuitbeen (fibula) vormen a.h.w. een vork waar het sprongbeen (talus) in wordt gevangen. Samen vormen zij het bovenste spronggewricht. Dat sprongbeen vormt de verbinding met de achterkant ( hielbeen) en de voorkant van de voet.De druk van het lichaam wordt zo verdeeld naar de hiel en voorvoet. Wanneer er iets mis is met dat bovenste spronggewricht heeft dat dus gevolgen voor de hele voet. En om het nog wat moeilijker te maken; dat geldt ook omgekeerd. Klachten van dit gewricht worden vaak gevoeld aan de achterzijde bij de achillespees en dus vaak verward met een achillespees ontsteking.

In grote lijnen kunnen er drie dingen mis zijn met de bewegelijkheid van het spronggewricht. Het kan te stijf zijn (hypomobiel), het kan te bewegelijk zijn (hypermobiel), of het kan kantelen in de vork. Afwijkingen in de bewegelijkheid kunnen ook artrose op gang zetten (de “versleten enkel”). Ook bij een enkelprobleem is het zaak goed uit te zoeken wat de precieze oorzaak is van de klachten om een zinvolle en gerichte oplossing te bepalen.